Elk jaar krijgen zo’n 10.000 mensen in Nederland een longembolie, een verstopping in een van de longslagaderen. Hoe ontstaat zo’n longembolie, waar kun je deze aan herkennen en misschien wel het belangrijkste: kun je het ook voorkomen?

Een longembolie

Een longembolie is – de naam zegt het al – een aandoening die invloed heeft op je longen: een van de belangrijkste organen van ons lichaam. Van je hart naar je longen loopt een belangrijke ader, de longslagader. Die slagader zorgt dat er bloed met weinig zuurstof naar je longen gaat, waar het vervolgens zuurstof opneemt. Dat zuurstofrijke bloed gaat vervolgens via de longaderen naar je hart, waarna het rondgepompt wordt door je hele lijf. Zo zorgen die aders dus voor de belangrijke zuurstoftoevoer voor je organen en spieren.

Zuurstof in de longen

Wanneer je een longembolie hebt, raken een of meerdere van die aderen naar de longen verstopt. Meestal is dat door een bloedpropje, maar ook een luchtbel of vetophoping kunnen de boosdoener zijn. Doordat de ader verstopt is, stroomt er minder bloed naar delen van de long die daarachter liggen. Daardoor kan een gedeelte van je longen geen zuurstof meer opnemen uit de ingeademde lucht, waardoor er ook een stuk minder zuurstof in je bloed terechtkomt. Daardoor moet je hart veel moeite doen om wel genoeg bloed door de longen te pompen, waardoor klachten ontstaan.

Longembolie herkennen

Als je je bedenkt dat bij een longembolie je aderen gedeeltelijk verstopt zijn, is het niet vreemd dat kortademigheid het bekendste symptoom is. Bij ernstige benauwdheid is het dan ook altijd belangrijk om direct aan de bel te trekken. Naast benauwdheid kunnen ook deze symptomen wijzen op een longembolie:

• Je hoest of kucht veel, soms hoest je slijm of bloed op
• Duizeligheid, een wankel gevoel in je hoofd
• Je hebt last van zweetaanvallen
• Een zwakke óf juist erg hoge hartslag
• Ademen doet pijn en dat voel je op de borst
• Je lichaam snakt naar lucht en je gaat sneller ademen

De oorzaak van een longembolie

Meestal ontstaat een longembolie dus door een bloedpropje dat in je longaderen terecht gekomen is. Dat bloedpropje ontstaat meestal in de bloedvaten van je benen of bekken, en wordt via de bloedbaan meegevoerd naar de longen. Twee op de drie mensen met een longembolie hebben ook een trombosebeen: een rood, dik en pijnlijk been door zo’n bloedstolsel. De kans dat zo’n bloedprop rondom de longen ontstaat is veel kleiner, omdat het bloed daar een stuk sneller stroomt. Maar hoewel bloedpropjes de meest voorkomende oorzaak zijn, kunnen ook een luchtbel of ophoping van vet de oorzaak van een longembolie zijn. Die komen dan via je bloed in je longslagader terecht. Een luchtbel in je bloed kan ontstaan wanneer je bijvoorbeeld dagelijks medicijnen in je lichaam geïnjecteerd krijgt. Bij een longembolie gaat het meestal om bepaalde vetten die vanuit je botten komen.

Wanneer meer kans op een longembolie?

Een longembolie kan in principe iedereen overkomen, maar er zijn wel een aantal factoren die de kans hierop vergroten. Vrouwen zijn bijvoorbeeld vatbaarder voor een longembolie dan mannen, en ook ouderen krijgen het vaker dan jonge mensen. Ook mensen die minder in beweging zijn lopen meer kans. Dat kan zijn door een chronische aandoening, maar ook door bijvoorbeeld een grote operatie of een gipsbeen waardoor je stil moet zitten.

Ook de volgende factoren vergroten de kans op een longembolie:

• Een te hoge bloeddruk
• Roken
• Zwangerschap
• Het gebruik van hormonale voorbehoedsmiddelen, bijvoorbeeld de anticonceptiepil of een hormoonpleister
• Trombose of longembolie komt vaker voor in de familie
• Een te hoog cholesterol
• Andere longaandoeningen of onderliggende ziektes

Wat te doen bij een longembolie

Heb je het vermoeden dat jij of iemand in je omgeving een longembolie heeft, trek dan direct aan de bel. Neem bijvoorbeeld contact op met de huisarts, zodat hij in kan schatten welke zorg er nodig is. Vaak verwijst de huisarts je door naar het ziekenhuis, waar je extra zuurstof en bloedverdunners krijgt om van de longembolie af te komen. Wanneer je echt ernstige benauwdheidsklachten hebt en je direct zorg nodig hebt kun je ook zelf 112 bellen.

Kan een longembolie ook voorkomen worden?

Er zijn een heleboel factoren die het risico op een longembolie vergroten, en daarom is het belangrijk om hierbij stil te staan. Wil je de kans voor jezelf kleiner maken, zorg dan dat je regelmatig in beweging bent en een gezond gewicht hebt. Daarbij is het belangrijk om vaarwel tegen je sigaretten te zeggen als je een roker bent, want ook dat maakt de kans op een longembolie kleiner. Zorg ervoor dat je dagelijks beweegt en goed op je voeding let. Eet gezond en gevarieerd en zorg dat je die anderhalve liter tot twee liter water per dag binnenkrijgt.